Weekendowa wycieczka po gminie Fajsławice

Gmina Fajsławice położona jest w malowniczym regionie Wyniosłości Giełczewskiej i Płaskowyżu Świdnickiego. Charakteryzuje się dość urozmaiconą rzeźbą terenu i licznymi pofałdowaniami. Ćwierć wieku temu rada gminy powołała do życia zespół przyrodniczo-krajobrazowy Doliny Marianki. W jego skład wchodzą stawy, park, stary cmentarz w Fajsławicach, lasy i nieużytki między Wolą Idzikowską i wspomnianą nekropolią oraz część łąk w Woli Idzikowskiej. Źródła tej rzeki są w Siedliskach Pierwszych i Suchodołach.

W gminie znajdziemy też 21 pomników przyrody, głównie przy zespołach dworsko-parkowych w Fajsławicach, Suchodołach i Siedliskach Pierwszych. W Fajsławicach rośnie ponad 30-metrowy dąb szypułkowy, którego obwód wynosi 420 cm.

Gmina słynie przede wszystkim z plantacji ziół, które zajmują powierzchnię około 870 hektarów, co stanowi 18 proc. wszystkich upraw. Dlatego warto odwiedzić jedną z wizytówek gminy - Centrum Edukacji Zielarskiej „Tymiankowy smak Fajsławic”. Miejsce to powstało 7 lat temu przy byłej szkole podstawowej w Boniewie, oddalonej od Fajsławic o kilka kilometrów. Obecnie znajduje się tam targowisko „Mój rynek” i centrum promocji produktu lokalnego.

- Ogródek zielarski zajmuje 26 arów. Rosną tam przede wszystkim zioła uprawiane w naszej gminie. Są również te rosnące na dziko jak i rzadko spotykane w tej części kraju. Prowadzimy warsztaty dla szkół i grup zorganizowanych z robienia zielników, potraw z ziołami i 12 mieszanek ziołowych, m.in. do ryb, bigosu, twarogu i innych posiłków. Cały czas jesteśmy otwarci. Można przyjechać nawet w sobotę i niedzielę. Zapraszamy do skorzystania z wędzarni i grilla oraz miłego spędzenia czasu w fajnym otoczeniu - mówi Feliksa Gorzkowska z Gminnego Ośrodka Kultury w Fajsławicach.

Od kilku lat odbywają się w Boniewie wydarzenia kulturalne o zasięgu wojewódzkim i powiatowym. Na 31 lipca przygotowywana jest przez GOK biesiada dla kół gospodyń wiejskich. Z kolei 15 sierpnia gmina po raz trzeci zaprosi na Wojewódzkie Święto Ziół, które będzie połączone z dożynkami parafialno-gminnymi.

Podczas powrotu z Boniewa do Fajsławic warto zwrócić uwagę na kolumnę toskańską po prawej stronie drogi krajowej. Łatwo ją przeoczyć, bo budowla znajduje się ponad 100 metrów od trasy Lublin-Zamość i nie ma do niej bezpośredniego dojazdu. Charakterystyczny kształt zabytku został wykorzystany jako element herbu gminy. Budowa kolumny datowana jest na dwa okresy. Pierwszy to rok 1721. Wtedy szalała na tych terenach epidemia cholery. Niektórzy spekulują, że kopiec pod zabytkiem może być cmentarzem epidemicznym. Według innych podań, kluczowy był rok 1731, w którym obchodzona była 550. rocznica bitwy Leszka Czarnego z Jaćwingami na polach Fajsławic.

Nie sposób pominąć faktu, że ziemia fajsławicka jest nasiąknięta krwią ofiar powstania styczniowego. Historycy i regionaliści często przypominają o tragicznych losach uczestników bitwy pod Fajsławicami.  Już wkrótce (24 sierpnia) przypadnie 158. rocznica tej najkrwawszej potyczki z zaborcą rosyjskim. Po stronie polskiej było 320 zabitych i rannych, a 650 osób wzięto do niewoli. Część ofiar pochowano na „starym cmentarzu” w Fajsławicach. Od lat odbywa się tam wiele gminnych uroczystości.

Jeśli chodzi o samą nekropolię, warto zatrzymać się tam na dłuższą chwilę. Cmentarz z pierwszej połowy XIX wieku znajduje się na tzw. ariańskiej górze. Jest w odległości ok. 400 metrów od kościoła św. Jana Nepomucena. Uwagę przykuwa kilkanaście pomników i budowli, ciekawych pod względem historycznym i architektonicznym. Zabytkowe nagrobki od ponad 20 lat ratuje Towarzystwo Przyjaciół Fajsławic, które w tym celu organizuje kwesty i pozyskuje różne dotacje.

Pozostając przy cmentarzach, trzeba również wspomnieć o tych wojennych w Boniewie i Dziecininie  przy drodze krajowej nr 17. W zbiorowych mogiłach pochowano żołnierzy różnych narodowości, głównie z okresu I wojny światowej.    

Przy kościele w Fajsławicach warto zatrzymać wzrok na późnobarokowej, trzykondygnacyjnej dzwonnicy z 1795 roku. W skład zespołu budowli parafialnych wchodzi również kaplica pogrzebowa i ogrodzenie z czterema kapliczkami, w których widnieją wizerunki ewangelistów. Z kolei przy wejściu do świątyni stoi monumentalny grobowiec głównego inżyniera i budowniczego drogi Piaski-Zamość Macieja Bayera i jego żony Emmy. 

Kilkaset metrów dalej w stronę szkoły podstawowej znajduje się wspomniany już zespół dworsko-parkowy z drugiej połowy 18. wieku. Od czasów drugiej wojny światowej do 1996 r. główny budynek służył jako szkoła. Po drodze do tego miejsca zobaczymy zbiornik wodny, którego otoczenie jest w trakcie „liftingu”. Wkrótce cały teren nabierze uroku za sprawą budowy altany i pomostu oraz montażu ławek i latarni parkowych. Będzie także chodnik oraz parking i wiata wędkarska.

Przed wyjazdem w dalszą podróż zachęcamy do skorzystania lokalnej oferty gastronomicznej pizzerii Fantazja i restauracji Jankes. Przy drugim z tym lokali funkcjonuje centrum edukacji i rozrywki dla dzieci i młodzieży. Atrakcje dla całych rodzin są dostępne pod dachem i gołym niebem.

W dalszą drogę wyruszamy w kierunku Suchodół. W odległości około 2 km od centrum gminy i w sąsiedztwie nowego stadionu jest klasycystyczny dworek z XVII wieku, a w pobliżu piękna aleja składająca się z 36 okazałych klonów pospolitych i malowniczy staw.

Pokonując kolejne 2 km, dojedziemy do zespołu dworsko-parkowego w Siedliskach Pierwszych, który powstał w 1880 roku, z liczną zabudową folwarczną. W oficynie działa filia ośrodka medycznego. Zobaczyć można też gorzelnię, garbarnię, stróżówkę i pozostałości bramy murowanej z końca XIX wieku.  

Ostatnimi punktami podróży są: Siedliska Drugie, Ksawerówka i Marysin. Południowa część gminy obfituje w malownicze plantacje leszczyny i chmielu oraz rozległe tereny sadownicze. W pierwszej miejscowości na uwagę zasługuje ponad 40-letni kościół Matki Bożej Królowej Pokoju o bardzo charakterystycznym kształcie i stary młyn. W drugiej wsi można przed powrotem do domu chwilę odpocząć na urokliwie zagospodarowanym terenie przy świetlicy wiejskiej i remizie strażackiej. 

O innych miejscach w naszym regionie, które warto wybrać na wakacyjną wycieczkę, przeczytacie TUTAJ.