W Roztoczańskim Parku Narodowym zrobią ścieżkę w korony drzew!

Roztoczański Park Narodowy został powołany w 1974 r., a więc w tym roku obchodzić będzie jubileusz 50-lecia. Od początku istnienia Park zajmuje się ochroną przyrody oraz zrównoważonym udostępnianiem jej dla nauki, edukacji i turystyki. Chlubą RPN jest Ośrodek Edukacyjno-Muzealny (OEM) przy ul. Plażowej w Zwierzyńcu, który został oddany do użytkowania w 1994 r., jako jedna z pierwszych tego typu placówek w kraju przeznaczonych stricte do celów edukacji przyrodniczej.

Nowe rozwiązania

– Wyraźny wzrost ruchu turystycznego w ostatnich latach, oczekiwania turystów i lokalnej społeczności oraz naturalne „starzenie się” posiadanej infrastruktury zmuszają do jej modernizacji i adaptacji do nowych wyzwań – informuje Łukasz Sędłak z RPN.

 – Za jeden z priorytetów uznaliśmy modernizację Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego z uwagi na jego strategiczne znaczenie w naszej działalności edukacyjnej. Modernizacja zakłada kompleksowy remont wraz ze spójnym zagospodarowaniem terenu wokół, m.in. poprzez budowę multisensorycznej ścieżki edukacyjnej w najbliższym sąsiedztwie. Dopełnieniem działania w Zwierzyńcu będzie budowa ścieżki w „korony drzew”, będącej zupełnie nową jakością i pierwszym tego typu obiektem w Regionie. Powstała infrastruktura stworzy jeden, zwarty i bardzo obszerny merytorycznie, kompleks edukacyjny pozwalający na realizacje naszych działań przez kolejne długie lata. Dodatkowo planujemy budowę wieży widokowej na Wzgórzu Polak, będącej również atrakcyjnym elementem edukacyjnym przenoszącym część ruchu turystycznego ze Zwierzyńca na obszary peryferyjne Parku.

W celu ubiegania się o środki finansowe opracowano założenia projektu, który – dzięki staraniom Ministerstwa Klimatu i Środowiska – został wpisany do programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027. Aby wyłonić najlepsze projekty architektoniczne, RPN we współpracy z lubelskim oddziałem Stowarzyszenia Architektów Polskich przeprowadził jednoetapowy konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznych dwóch odrębnych obiektów służących edukacji przyrodniczej.

W „korony drzew”

Najlepszą pracę (decyzją Sądu Konkursowego) na koncepcję ścieżki „w koronach drzew” w sąsiedztwie OEM przestawiło Biuro Projektowe Autograf Studio Marcin Galas z Krakowa. Zgodnie z założeniami konkursu, architekci podzieli ścieżkę na trzy części: podziemną, naziemną i nadziemną. Projekt zakłada, że ścieżka przed wzniesieniem się w korony drzew umożliwi „wejście w głąb wydmy” i poznanie podziemnego świata geologicznego Roztocza, ukazując również systemy korzeniowe drzew, tworzących leśne zbiorowiska RPN. 

– W części naziemnej ścieżki zostanie posadowiony taras widokowy, który pozwoli na wgląd w enklawę śródleśną za OEM, na której wypasane są koniki polskie i swój końcowy przebieg będzie miała ścieżka multisensoryczna – wyjaśnia Łukasz Sędłak.

Z najwyższego punktu wydmy zaplanowano „wejście w korony drzew” pomostem do punktu widokowego w formie ronda („rondo powietrzne”), który będzie zamykać oś wodną „Zwierzyńczyka” od kierunku wschodniego. Część nadziemna ścieżki będzie znajdowała się na wysokości ok. 25 m i będzie meandrowała przez ok. 400 m. Wzdłuż ścieżki umieszczone będą różnego rodzaju pomosty, ławki, tablice i instalacje służące edukacji przyrodniczej. Koncepcja architektoniczna ścieżki zakłada pełną dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Przebieg trasy wyznaczono w taki sposób, by maksymalnie ograniczyć cięcia w drzewostanie i nie ingerować w ukształtowanie terenu.

Wieża widokowa

W celu równomiernego rozłożenia ruchu turystycznego na terenie RPN i odciążenia terenu wokół Zwierzyńca zaplanowano wprowadzenie nowych elementów infrastruktury edukacyjnej na Wzgórzu Polak w Panasówce. W tym celu zaplanowano budowę wieży widokowej umożliwiającej obserwowanie harmonijnych krajobrazów strefy krawędziowej Roztocza. W konkursie najlepiej oceniono koncepcję biura projektowego Makowscy Mużacz z Lublina. 

Autorzy zaproponowali drewnianą konstrukcję z pięcioma podestami widokowymi. Najwyższa platforma widokowa na poziomie ok. 36 m jest częściowo zadaszona, chroniąc konstrukcję, jak i zwiedzających przed oddziaływaniem deszczu i słońca. Wieża widokowa wraz z przyległym terenem będzie tworzyć spójny kompleks edukacyjny, zagospodarowany elementami dydaktycznymi, pozwalającymi na realizowanie licznych programów edukacyjnych z zakresu edukacji przyrodniczej. Turyści będą mieli możliwość podziwiania unikalnej przyrody, rozległej panoramy lasów, łąk i wzgórz.

Całkowity koszt modernizacji i adaptacji OEM wraz z ścieżką w korony drzew, ścieżką multisensoryczną i wieżą widokową wyniesie około 51 mln zł, z czego fundusze UE stanowić będą ok. 32 mln zł. 

RPN jest obecnie na etapie opracowywania dokumentacji architektonicznych i wykonawczych planowanych obiektów. Kiedy można spodziewać się efektów? Koniec realizacji przedsięwzięcia zaplanowano na 2029 r.